Unutulma Hakkı

Unutulma Hakkı Nedir?

Hukuk Genel Kurulu bir kararında Unutulma Hakkını;

"Unutulma hakkı; üstün bir kamu yararı olmadığı sürece, dijital hafızada yer alan geçmişte yaşanılan olumsuz olayların bir süre sonra unutulmasını, başkalarının bilmesini istemediği kişisel verilerin silinmesini ve yayılmasının önlemesini isteme hakkıdır (HGK-K.2015/1679)." şeklinde tanımlamıştır.

Unutulma Hakkı Hangi Durumlarda Kullanılamaz?

Unutulma hakkının kullanılabilmesi için haber konusu olay veya durum güncelliğini yitirmelidir. Güncel bir haberin unutulma hakkı kapsamında kaldırılması istenemez. Halkın söz konusu veriye yönelik ilgisinin düzeyi, durumun güncelliği konusunda bilgi verici olabilir. (haberin “güncellik” değerini yitirdiği, dolayısıyla haberin o tarihte “gerçeklik ve doğruluk” kriterlerini karşılamasının artık bir önemi kalmamıştır, habere erişimin engellenmesine karar verilmelidir (Y19CD-K.2017/5325))

Unutulma hakkının ileri sürülebilmesi için haberin internette bulunmasında hiçbir şekilde kamu yararı bulunmamalıdır. Muhteviyatı kamu yararı barındıran haber veya veri bakımından unutulma hakkı kullanılamaz.(...soruşturma kapsamında yürütülen işlemler hakkında kamuoyunu aydınlatmak olduğu, sanığın habere konu olay nedeniyle açılan kamu davasında yargılandığı ve örgüt üyeliğinden mahkum olduğu, kararın Yargıtayca onanarak kesinleştiği anlaşılmakla, erişimin engellenmesi talep edilen haberin, toplum açısından güncelliğini ve kamuoyu ilgisini yitirmediği, bu haliyle yayınlanmaya devam eden haberin kişilik haklarını ihlal etmediği...(Y19CD-K.2019/14002))

Haber veya içeriğin niteliği itibariyle içeriğinde barındırdığı tarihsel veri, bilimsel bilginin ilerleyen süreçte herhangi bir araştırmaya konu edilemeyecek olması.

İçerik yada haberin yayında kaldığı sürenin kısa olması. . (1 yıllık süre unutulma hakkı kapsamında erişimin engellenmesi için yeterli bir süre değildir (Y19CD-K.2021/2773))

Habere konu kişinin kamuya mal olmuş siyasetçi, sanatçı ve benzeri kimseler olması.(...habere konu kişinin, ünlü bir ailenin kızı ve model olması ve sosyete hayatında tanınmışlığı göz önüne alındığında toplumun habere olan ilgisinin halen devam etmesi nedeniyle unutulma hakkı kapsamında değerlendirilemeyecek olan habere erişimin engellenmesi talebinin reddine karar verilmelidir (Y19CD-K.2021/1703))

Haber, makale veya yorumun olgusal bir gerçekliğe dayanması.

Tüm bu hususlar Unutulma Hakkı kapsamında somut olaya göre mahkemece değerlendirilmektedir.

Unutulma Hakkıyla İlgili Yargısal İçtihatlar

Anayasa Mahkemesi Kararları

 4 Ekim 2017 G.D. (2) Kararı [2014/1808]

 15 Mart 2018 C.K. Kararı [2014/19685]

 26 Ekim 2017 A.K. Kararı [2014/5552]

 5 Ekim 2017 F.G. Kararı [2014/17943]

 5 Ekim 2017 G.Y. Kararı [2014/16026]

 4 Ekim 2017 A.A. ve Ş.A. Kararı [2014/18260]

 4 Ekim 2017 A.B. ve V.B. Kararı [2014/4141]

 3 Mart 2016 N.B.B. Kararı [2013/5653]

Yargıtay Kararları

 Yargıtay 19. Ceza Dairesi - E. 2016/15510 K. 2017/5325 T. 5.6.2017

 Yargıtay Hukuk Genel Kurulu - 17.6.2015 T. 2014/56 E, 2015/1679 K.

Unutulma Hakkı Kapsamında Yargı İçtihatlarından Önemli Kesitler

"Bireylerin unutulma hakkı evrensel haklar arasında yer almaktadır." (Yargıtay Kararı - 16. CD., E. 2016/927 K. 2016/3874 T. 7.6.2016)

"Devletin bireye geçmişte yaşadıklarının başkaları tarafından öğrenilmesi engellenerek “yeni bir sayfa açma” olanağı verme hususunda bir sorumluluğu olduğu açıktır." (AYM Bireysel Başvuru Kararı 3 Mart 2016 - N.B.B. Kararı [2013/5653])

"Unutulma hakkı kişilerin manevi varlıklarını geliştirmelerine bir fırsat vermek açısından devletin pozitif yükümlülüğünün bir sonucudur." (AYM Bireysel Başvuru Kararı 3 Mart 2016 - N.B.B. Kararı [2013/5653])

Unutulma Hakkı Kapsamında 5651 Sayılı Kanun İlgili Hükümleri

İçeriğin yayından çıkarılması ve erişimin engellenmesi

MADDE 9 - (1) İnternet ortamında yapılan yayın içeriği nedeniyle kişilik haklarının ihlal edildiğini iddia eden gerçek ve tüzel kişiler ile kurum ve kuruluşlar, içerik sağlayıcısına, buna ulaşamaması hâlinde yer sağlayıcısına başvurarak uyarı yöntemi ile içeriğin yayından çıkarılmasını isteyebileceği gibi doğrudan sulh ceza hâkimine başvurarak içeriğe erişimin engellenmesini de isteyebilir.

Özel hayatın gizliliği nedeniyle içeriğe erişimin engellenmesi

MADDE 9/A İnternet ortamında yapılan yayın içeriği nedeniyle özel hayatının gizliliğinin ihlal edildiğini iddia eden kişiler, Kuruma doğrudan başvurarak içeriğe erişimin engellenmesi tedbirinin uygulanmasını isteyebilir.

Unutulma Hakkı ile İlgili Kişisel Verilerin Korunması Kanunu Çerçevesinde İlgili Hükümler

İlgili kişinin hakları

MADDE 11- (1) Herkes, veri sorumlusuna başvurarak kendisiyle ilgili;

a) Kişisel veri işlenip işlenmediğini öğrenme,

b) Kişisel verileri işlenmişse buna ilişkin bilgi talep etme,

c) Kişisel verilerin işlenme amacını ve bunların amacına uygun kullanılıp kullanılmadığını öğrenme,

ç) Yurt içinde veya yurt dışında kişisel verilerin aktarıldığı üçüncü kişileri bilme,

d) Kişisel verilerin eksik veya yanlış işlenmiş olması hâlinde bunların düzeltilmesini isteme,

e) 7 nci maddede öngörülen şartlar çerçevesinde kişisel verilerin silinmesini veya yok edilmesini isteme,

f) (d) ve (e) bentleri uyarınca yapılan işlemlerin, kişisel verilerin aktarıldığı üçüncü kişilere bildirilmesini isteme,

g) İşlenen verilerin münhasıran otomatik sistemler vasıtasıyla analiz edilmesi suretiyle kişinin kendisi aleyhine bir sonucun ortaya çıkmasına itiraz etme,

ğ) Kişisel verilerin kanuna aykırı olarak işlenmesi sebebiyle zarara uğraması hâlinde zararın giderilmesini talep etme,

haklarına sahiptir.

Kişisel verilerin silinmesi, yok edilmesi veya anonim hâle getirilmesi

MADDE 7- (1) Bu Kanun ve ilgili diğer kanun hükümlerine uygun olarak işlenmiş olmasına rağmen, işlenmesini gerektiren sebeplerin ortadan kalkması hâlinde kişisel veriler resen veya ilgili kişinin talebi üzerine veri sorumlusu tarafından silinir, yok edilir veya anonim hâle getirilir.

(2) Kişisel verilerin silinmesi, yok edilmesi veya anonim hâle getirilmesine ilişkin diğer kanunlarda yer alan hükümler saklıdır.

(3) Kişisel verilerin silinmesine, yok edilmesine veya anonim hâle getirilmesine ilişkin usul ve esaslar yönetmelikle düzenlenir.

İstisnalar

MADDE 28- (1) Bu Kanun hükümleri aşağıdaki hâllerde uygulanmaz:

a) Kişisel verilerin, üçüncü kişilere verilmemek ve veri güvenliğine ilişkin yükümlülüklere uyulmak kaydıyla gerçek kişiler tarafından tamamen kendisiyle veya aynı konutta yaşayan aile fertleriyle ilgili faaliyetler kapsamında işlenmesi.

b) Kişisel verilerin resmi istatistik ile anonim hâle getirilmek suretiyle araştırma, planlama ve istatistik gibi amaçlarla işlenmesi.

c) Kişisel verilerin millî savunmayı, millî güvenliği, kamu güvenliğini, kamu düzenini, ekonomik güvenliği, özel hayatın gizliliğini veya kişilik haklarını ihlal etmemek ya da suç teşkil etmemek kaydıyla, sanat, tarih, edebiyat veya bilimsel amaçlarla ya da ifade özgürlüğü kapsamında işlenmesi.

ç) Kişisel verilerin millî savunmayı, millî güvenliği, kamu güvenliğini, kamu düzenini veya ekonomik güvenliği sağlamaya yönelik olarak kanunla görev ve yetki verilmiş kamu kurum ve kuruluşları tarafından yürütülen önleyici, koruyucu ve istihbari faaliyetler kapsamında işlenmesi.

d) Kişisel verilerin soruşturma, kovuşturma, yargılama veya infaz işlemlerine ilişkin olarak yargı makamları veya infaz mercileri tarafından işlenmesi.

(2) Bu Kanunun amacına ve temel ilkelerine uygun ve orantılı olmak kaydıyla veri sorumlusunun aydınlatma yükümlülüğünü düzenleyen 10 uncu, zararın giderilmesini talep etme hakkı hariç, ilgili kişinin haklarını düzenleyen 11 inci ve Veri Sorumluları Siciline kayıt yükümlülüğünü düzenleyen 16 ncı maddeleri aşağıdaki hâllerde uygulanmaz:

a) Kişisel veri işlemenin suç işlenmesinin önlenmesi veya suç soruşturması için gerekli olması.

b) İlgili kişinin kendisi tarafından alenileştirilmiş kişisel verilerin işlenmesi.

c) Kişisel veri işlemenin kanunun verdiği yetkiye dayanılarak görevli ve yetkili kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarınca, denetleme veya düzenleme görevlerinin yürütülmesi ile disiplin soruşturma veya kovuşturması için gerekli olması.

ç) Kişisel veri işlemenin bütçe, vergi ve mali konulara ilişkin olarak Devletin ekonomik ve mali çıkarlarının korunması için gerekli olması.